تسلط بر بحث تنظيم نور در فتوشاپ، مهارتي است كه به مرور و با استفاده پي در پي و كار با تصاوير مختلف حاصل مي‌شود. فرد هر قدر با عيوب رنگي تصاوير مختلف آشنايي داشته باشد، به همان اندازه در ترميم و بازسازي آنها متبحر و چيره‌دست خواهد شد. هدف اصلي استفاده از نرم‌افزار فتوشاپ براي عكاسان داشتن يك تاريكخانه ديجيتال براي بازسازي و بهينه‌سازي و ترميم تصاوير است. آموختن روش بهينه‌سازي تصاوير و استفاده از بهترين روش براي اين منظور پروسه‌اي است كه با گذشت زمان و تبحر در استفاده از اين نرم‌افزار حاصل مي‌شود. يكي از سخت‌ترين كارها براي كاربران تازه‌كار، معمولا تنظيم و بهينه‌سازي رنگ تصاوير است. براي شروع كار بهتر است اين دو نكته را در نظر بگيريم:

1 ـ تشخيص عيب تصوير: قبل از شروع به ترميم تصوير بايد مشخص شود چه چيزي از تصوير را مي‌خواهيم تنظيم كنيم. آيا تصوير تيره است؟ آيا آسمان در تصوير بي‌روح است؟ آيا در تصوير ته‌مايه رنگي وجود دارد و... همه اينها پرسش‌هايي است كه به ما در انتخاب بهترين ابزار براي رفع مشكل تصوير كمك خواهد كرد.

2 ـ ايجاد يك كپي از تصوير اصلي: يك نكته بسيار مهم ديگر هنگام كار روي تصاوير در فتوشاپ، تهيه يك نسخه كپي از تصوير و كار روي آن است تا در صورت نياز، بدون از دست‌دادن تصوير اوليه بتوانيم آن را باز گردانيم. اين كار با ايجاد يك فايل جداگانه از قسمت Save as با نام جديد يا ايجاد لايه جداگانه از پانل لايه‌ها امكان‌پذير خواهد بود. به اين منظور نيز مي‌توانيم دكمه‌هاي Ctrl+J را از صفحه كليد فشار دهيم.

ويرايش به كمك لايه‌هاي ويرايشگر
ويرايش تصاوير در فتوشاپ به دو روش امكان‌پذير است:
روش اول از طريق منوي Adjustment‌/‌Image و دومين روش از طريق لايه‌هاي ويرايشگر در پانل لايه‌ها و پانل Adjustment است. تفاوت اين دو روش در نحوه اعمال فرامين روي تصوير است كه در روش اول اعمال تغييرات حالت مخرب دارد و روي پيكسل‌هاي تصوير اعمال مي‌شود و در حالت دوم به صورت يك لايه روي لايه اصلي تصوير قرار مي‌گيرد و در صورت نياز در هر لحظه مي‌توان آن را تغيير داد، حذف كرد يا روي يك تصوير ديگر انتقال داد. البته روش سومي هم وجود دارد كه استفاده از پلاگين Camera RAW است. همان‌گونه كه اشاره شد روش اول به علت تغيير پيكسل‌هاي اوليه تصوير بايد با احتياط فراوان استفاده شود؛ بنابراين بهترين پيشنهاد در بيشتر موارد استفاده از پانل Adjustment است كه در ادامه با ابزارهاي موجود در اين پانل و طرز كار آن آشنا مي‌شويم.

پانل Adjustment
اين پانل كه در واقع همان فرامين موجود در مسير Adjustment‌/‌Image بوده و با اعمال در يك لايه جداگانه روي لايه اصلي اعمال مي‌شود، در پانل لايه‌ها از دو بخش تشكيل شده است؛ بخش اول خود فرمان و بخش دوم ماسكي است كه همراه با اين فرمان اعمال شده و قابليت‌هاي فراواني براي تنظيم بيشتر فرمان را در اختيار كاربر قرار مي‌دهد.

پانل Adjustment شامل 16 ابزار براي تنظيم نور و رنگ تصوير به شرح زير است:

1 ـ Brightness‌/‌Contrast: براي تنظيم كنتراست و نور تصوير
2 ـ Level: براي تنظيم نور تصوير با تعيين سه سطح روشنايي (تيره، روشن و خاكستري)
3 ـ Curves: تنظيم نور و رنگ تصوير با تعيين 16 سطح روشنايي
4 ـ Exposure : تنظيمات پيشرفته نور براي توليد تصاويرHDR
5 ـ Vibrance : تنظيم غيرخطي غلظت رنگي تصوير (تاثير بيشتر در رنگ‌هاي رقيق‌تر)

6 ـ Hue‌/‌Saturation : تنظيم خطي غلظت رنگي(تاثير در همه رنگ‌ها)
7 ـ Color Balance : تنظيم رنگ تصوير با توجه به رنگ‌هاي مكمل
8 ـ Black & White : جهت سياه و سفيدكردن تصوير با دسترسي به تنظيمات بسيار زياد براي حصول بهترين نتيجه
9 ـ Photo Filter : شبيه‌سازي استفاده از فيلترهاي عكاسي روي لنز دوربين
10 ـ Channel Mixer : تركيب كانال‌هاي رنگي تصوير براي رسيدن به تصوير بهتر
11 ـ‌Color Lookup ‌: ايجاد چهره جديد از تصوير در رنگ بندي‌هاي متفاوت با انتخاب تنظيمات پيش‌فرض
12 ـ‌ Invert : نگاتيو كردن تصوير
13 ـ Postrize : كاهش تعداد رنگ‌هاي تصوير و تبديل آن به حالت چاپ دستي
14 ـ Threshold : تبديل تصوير به تصويري با كنتراست بالا در حالت سياه و سفيد
15 ـSelective Color : اعمال تغييرات روي يك رنگ خاص از تصوير
16 ـ Gradient Map: اعمال شيب رنگي روي تصاوير رنگي و ايجاد تصوير سياه و سفيد يا با ته‌مايه‌هاي رنگي

توجه به نكات زير در استفاده از اين پانل مفيد است:
در فتوشاپ نسخه CS6 همراه با اعمال هر يك از اين لايه‌هاي تنظيمي، تنظيمات مربوط به ابزار در پانلي به نام Properties ظاهر مي‌شود و قابل تنظيم است. اين پانل كه با انتخاب هر ابزار تغيير يافته و تنظيمات آن ابزار را نمايش مي‌دهد، در ابزارهاي Adjustment شامل دو قسمت بوده كه از بخش اول خود ابزار و از بخش دوم ماسك متصل به ابزار قابل تنظيم است. پس از اعمال هر يك از اين ابزارها در هر مرحله با دوبار كليك روي شكل ابزار در پانل لايه‌ها مي‌توانيم آن فرمان را دوباره فراخواني و تنظيم كنيم. با توجه به ايجاد ماسك همراه با لايه‌هاي تنظيمي با رعايت قوانين حاكم بر ماسك‌ها (ويرايش توسط ابزارهاي ترسيمي مانند قلم‌مو و...) مي‌توانيم لايه تنظيمي را تنها بر قسمت خاصي از تصوير اعمال كرده و بقيه قسمت‌ها را با تعريف ماسك مناسب بدون تغيير قرار دهيم.

در برخي فرامين تنظيمي اين مجموعه در پانل Properties گزينه Auto تعبيه شده است كه به كمك آن مي‌توانيم در بيشتر موارد به صورت خودكار به بهترين نتيجه برسيم؛ اما در برخي موارد نيز اين دكمه نتيجه عكس داده و تصوير معيوب مي‌‌شود كه در آن حالت بايد با انجام تنظيمات دستي به بهترين حالت دست پيدا كنيم.

در فرمان‌هاي Curves، Hue‌/‌Saturationو Black & White در پانل Properties زير عبارت Preset تصوير يك دست ديده مي‌شود كه با فعال كردن آن و كليك و درگ در محدوده دلخواه تصوير مي‌توانيم رنگ آن قسمت مورد نظر را تنظيم كنيم.

با استفاده از اولين آيكون از سمت چپ قسمت پايين پانل Properties مي‌توانيم لايه تنظيمي را فقط روي لايه زيرين خود اعمال و روي بقيه لايه‌ها بي‌تاثير كنيم. در اين حالت در پانل لايه‌هاي تصوير يك فلش معكوس كنار لايه تنظيمي ظاهر مي‌شود كه با كليك دوباره روي اين آيكون حذف شده و دوباره تاثير لايه تنظيمي روي تمامي لايه‌هاي زيرين خود اعمال مي‌شود.

از گزينه Preset كه در برخي ابزارها در پانل Properties وجود دارد، مي‌توانيم براي دسترسي به حالت‌هاي پيش فرض آن ابزار استفاده كنيم.

تا زماني كه فايل مورد نظر با پسوند PSDكه فرمت اختصاصي فتوشاپ است ذخيره شود، لايه‌هاي تنظيمي نيز روي تصوير در لايه جداگانه اعمال شده و قابل ويرايش است. در صورتي كه با فرمت ديگري كه از لايه بندي حمايت نمي‌كند مثل JPGذخيره شود، اين لايه‌ها با تصوير اصلي ادغام شده و ديگر قابل ويرايش نخواهد بود.

براي كپي‌كردن لايه‌اي تنظيمي يك تصوير روي يك تصوير ديگر، راحت‌ترين روش بازكردن هر دو تصوير در فضاي كاري و درگ‌كردن لايه تنظيمي مورد نظر از يك تصوير روي تصوير ديگر است. در اين حالت تمامي تنظيمات انجام گرفته در تصوير اول، روي تصوير دوم نيز اعمال مي‌شود.

نرم‌افزار فتوشاپ كاربرد و مخاطبان متنوعي دارد و هركس فراخور كارش از امكانات اين نرم‌افزار استفاده مي‌كند. بيشترين مخاطبان اين نرم‌افزار، عكاسان و ويرايشگران تصاوير هستند. فتوشاپ ابزارها و فرامين متنوعي براي افزايش و بهبود كيفيت تصوير ارائه كرده كه در شماره‌هاي پيشين به آنها اشاره شده است و در اين شماره قصد داريم با گام‌هاي مختلف افزايش كيفيت تصوير آشنا شده و آنها را بيان كنيم.

مراحل بهينه‌سازي تصوير شامل دوربري، تغيير سايز، رتوش تصوير، تنظيم نور و رنگ تصوير و افزايش وضوح آن براي داشتن بهترين خروجي چاپي يا وب است. براي شروع كار روي تصاوير در محيط فتوشاپ بايد به موارد زير دقت كنيد:
1. پس از باز كردن تصوير در محيط فتوشاپ حتماً از لايه اصلي تصوير يك كپي تهيه كرده و كارهاي خود را روي آن انجام دهيد (اين كار به روش‌هاي مختلفي انجام مي‌گيرد كه راحت‌ترين آنها استفاده از كليد‌هاي تركيبي Ctrl+J است)

2. مطمئن شويد رزولوشن تصويري كه روي آن كار مي‌كنيد متناسب هدفي است كه در نهايت براي آن در نظر گرفته‌ايد (چاپ يا وب).

3. تصوير را در اندازه و كادربندي مناسب برش دهيد.

4. قسمت‌هاي آسيب ديده تصوير را ترميم كنيد.

5. تصوير را از لحاظ نور و رنگ تنظيم كنيد.

6. وضوح تصوير را تنظيم و آن را ذخيره كنيد.

رزولوشن و سايز تصوير
اولين گام در شروع بهينه‌سازي يك تصوير بررسي مناسب بودن رزولوشن تصوير با هدفي است كه براي آن تعريف كرده‌ايم. مثلا در صورتي كه مي‌خواهيم تصوير براي انتشار در محيط وب آماده شود با حالتي كه مي‌خواهيم آن را براي چاپ آماده كنيم، متفاوت خواهد بود. رزولوشن در واقع تعداد مربع‌هاي كوچك تشكيل‌دهنده تصوير است كه از كنار هم چيدن آنها تصوير تشكيل مي‌شود.

اين مربع‌هاي كوچك به اصطلاح پيكسل ناميده شده و با شماره تعداد پيكسل‌هاي تصوير در واحد طول تصوير رزولوشن آن محاسبه مي‌شود، با واحد پيكسل بر اينچ(ppi) و نقطه بر اينچ(dpi) و خط بر اينچ(lpi) بيان مي‌شود. هرچه تعداد پيكسل‌هاي تشكيل‌دهنده يك تصوير بيشتر باشد (رزولوشن بالاتر)، كيفيت تصوير بهتر و حجم آن نيز بيشتر خواهد بود و هر چه رزولوشن پايين‌تر باشد كيفيت تصوير پايين‌تر و حجم آن نيز كمتر مي‌شود. براي رعايت تناسب در كيفيت و حجم براي كارهاي چاپي حداقل رزولوشن 300 و براي كارهاي وب حداقل رزولوشن 72 تعريف شده است. دقت كنيد كه افزايش رزولوشن در محيط فتوشاپ نتيجه زياد مطلوبي نداشته و باعث تار شدن تصوير مي‌شود؛ بنابراين بهتر است نخست سايز اوليه تصوير متناسب با هدف نهايي انتخاب شود تا نياز به تغيير سايز نباشد و ديگر اين‌كه منابع تصوير از همان ابتدا با كيفيت انتخاب شود (اسكن تصوير با رزولوشن مناسب و استفاده از سايز مناسب هنگام عكاسي با دوربين‌هاي ديجيتال).

دوربري تصوير
دومين مرحله از مراحل بهينه سازي تصوير دوربري و حذف قسمت‌هاي اضافه تصوير و كادربندي و تراز كردن دوباره آن است. اين عمليات به كمك ابزار Crop انجام مي‌شود كه به كمك آن مي‌توانيم سايز، رزولوشن و تراز تصوير خود را تنظيم كنيم. براي استفاده از اين ابزار به شكل زير عمل مي‌كنيم:

1. از جعبه ابزار روي ابزار Crop كليك كنيد تا انتخاب شود يا دكمه C از صفحه كليد را فشار دهيد.

2. در نوار تنظيمات اين ابزار (بالاي فضاي كاري) در صورت نياز سايز مناسب را براي تصوير خود انتخاب كنيد.

3. براي تنظيم تراز تصوير، ابزار Straighten را از نوار تنظيمات انتخاب كرده و پس از كليك و درگ ماوس در جهت تراز دلخواه از تصوير، تصوير را در آن تراز موازي كنيد.

4. پس از تنظيم تراز با كليك و درگ ماوس در اطراف كادر ظاهر شده، آن را متناسب با حالت دلخواه خود تنظيم كنيد. در صورت بروز اشتباه با زدن دكمه ESC از صفحه كليد كادر را كنسل كرده و دوباره كادر دلخواه خود را ترسيم كنيد. تفاوت فتوشاپ نسخه 6 cs با نسخه‌هاي قبلي در نحوه ترسيم و حركت كادر Crop به اين شكل است كه در اين نسخه به جاي حركت كادر، تصوير جابه‌جا مي‌شود تا كادر در حالت دلخواه ما قرار گيرد.

5. پس از ترسيم و تنظيم كادر، با كمك مربع‌هاي كوچك موجود در اطراف كادر، با زدن دكمه Enter كادربندي جديد را تائيد كنيد تا تصوير را در اندازه و كادر جديد ببينيد.

ترميم قسمت‌هاي آسيب ديده
سومين گام از مراحل تنظيم تصوير ترميم بخش‌هاي آسيب‌ديده تصوير است. ترميم بخش‌هاي آسيب‌ديده تصوير معمولا با جايگزيني بخش‌هاي آسيب‌ديده تصوير با بافت‌هاي سالم كناره آن انجام مي‌گيرد، كه به اين منظور سه ابزار در اختيار ما قرار گرفته است. اين بخش نيز در نسخه جديد فتوشاپ با تغييراتي كه كرده نتيجه فوق‌العاده جالبي را به دست مي‌دهد. ابزارهاي ترميمي كه با فشار دكمه J از صفحه كليد فراخواني شده يا با كليك در جعبه ابزار قابل انتخاب است، عبارت است از:

Spot Healing Brush براي ترميم بخش‌هاي آسيب‌ديده به صورت هوشمند با توجه به بافت كناره با حركت و درگ ماوس روي نقاط مورد نظر بدون نياز به نمونه‌گيري، Healing Brush براي ترميم مثل ابزار قبلي با نمونه‌گيري و ابزار Pathكه ماهيت انتخابي داشته و پس از انتخاب قسمت‌هاي آسيب‌ديده با كليك در محدوده انتخاب شده و درگ به محدوده سالم عمل ترميم را انجام مي‌دهد. در ابزارهاي Spot Healing Brush و Path با فعال كردن حالت Content-Aware مي‌توانيم به نتايج بسيار جالب و هوشمندانه‌اي در ترميم بافت‌هاي آسيب‌ديده تصوير دست پيدا كنيم. در اين مجموعه ابزارهاي Spot Healing و Healingماهيت قلم‌مويي داشته و تنظيمات قلم‌مويي (تغيير شكل، اندازه و فشار) قابل تغيير است.

تنظيم نور و رنگ تصاوير
مرحله بعدي از مراحل بهينه‌سازي تصوير، تنظيم نور و رنگ و حذف ته‌مايه‌هاي رنگي تصوير است. معمولا اگر تصوير قديمي بوده يا در شرايط مساعد نوري تهيه نشده باشد، ته‌مايه‌اي از يك رنگ خاص در تصوير مشاهده مي‌شود كه با حذف آن، تصوير جذاب‌تري خواهيم داشت. با استفاده از فرامين Auto Tone ،Auto Contrast و Auto Color كه از مسير Menu‌/‌Image قابل فراخواني است، مي‌توانيم در بيشتر موارد تا حد قابل قبولي تصوير خود را از نظر نور و رنگ تنظيم كنيم؛ ولي چنانچه اين فرامين نتيجه مناسبي را به دست ندهد، مي‌توانيم از ابزارهاي پيشرفته ديگري مثلLevel ، Brightness & Contrast و Exposure كه براي تنظيم نور و روشنايي تصوير و Vibrance،

Color، Balance، Variations براي تنظيم رنگ تصوير كاربرد دارد و از مسير Image‌/‌Adjustment قابل فراخواني است، استفاده كنيم.

افزايش وضوح تصوير
آخرين گام از مراحل بهينه‌سازي تصاوير تنظيم وضوح تصوير است كه در صورت نياز روي تصاوير انجام مي‌شود. معمولا ‌اگر تصاوير اندكي وضوح بيشتري داشته باشد جذاب‌تر به نظر مي‌رسد، كه براي رسيدن به اين هدف با اعمال فيلتر Sharpen از قسمت Filter‌/‌Sharpen يا فيلتر UnSharp Mask از همان مسير مي‌توانيم به نتيجه دلخواه خود برسيم.

در صورت نياز مي‌توانيم تصاوير سياه و سفيد را رنگي كرده (قبلا روش‌هاي رنگي كردن بيان شده) و در نهايت تصوير خود را ذخيره كنيم.

در اين مقاله سعي مي‌كنيم اعمال تغييرات در Transitionها، در برنامه Video Editor (از مجموعه نرم‌افزار Ulead Media Studio) را توضيح دهيم.

در پايان شما قادر خواهيد بود دو قطعه كليپ را طوري نمايش دهيد كه از ابتدا تا انتهاي زمان مورد نظر، نيمه بالايي كليپ اول، در بالا نمايش داده شود و نيمه پاييني قطعه دوم در پايين.

بدين صورت:

همانطور كه مي‌بينيد دو تصوير با هم ميكس شده‌اند و يكي در ديگري در محل تقاطع، محو شده است.

براي شروع، برنامه Video Editor را از مسير start/All Programs/Ulead Media Studio/Video Editor باز كنيد.

پروژه خود را روي MPEG يا AVI تنظيم كنيد و نوع آن را نيز مشخص كنيد و OK كنيد تا برنامه با يك پروژه جديد باز شود.

دو كليپ‌ خود (عكس يا قطعه فيلم) كه مي‌خواهيد اين ترنزيشن را بر روي آن اعمال كنيد را وارد برنامه كنيد و مطابق شكل در رديف‌هاي Va و Vb قرار دهيد.

خوب، حالا از Library، و بخش Transitions، همه ترنزيشن‌ها را نمايان كنيد.
سپس ترنزيشني به نام: Side0Wipe را به بين دو كليپ (در رديف Fx) بكشيد.

با اين كار، پنجره تنظيمات اين ترنزيشن باز مي‌شود.

شما بايد تغييرات را دقيقا مانند شكل زير، از 1 تا 6 اعمال نماييد:

توجه: شماره 5 توضيحي نياز دارد كه بايد خدمتتون عرض كنم!
شما بايد تنظيمات Key Frame اول را در قسمت Transition degree (زير شماره 4)، بر روي 47 تنظيم كنيد و از اين كي‌فريم يك كپي بگيريد و مانند شكل بر روي كي‌فريم آخر، Paste نماييد.
در اين صورت از ابتدا تا انتهاي اين ترنزيشن، تغييري يكسان و بدون هيچ تفاوتي در ابتدا و انتها، بر روي كليپ‌ها اعمال خواهد شد.

با تغيير قسمت 2، شما دو كليپ را در محل تقطع يكديگر، در هم با درجه زياد، محو مي‌كنيد و ديگر محل‌هاي برخورد به صورت يك خط مستقيم نيست. (عدد 47 را مي‌توانيد به دلخواه خود تغيير دهيد)

توجه مهم:
فرض كنيد قصد نداريد اين ترنزيشن از ابتدا تا انتها يكسان باشد، مثلا مي‌خواهيد تصوير زيري از پايين شروع به پاك كردن تصوير رويي كند و سپس در وسط كادر نمايش، تا مدت زيادي به همين صورت باقي بماند. يعني ابتدا يك تصوير نمايان باشد و سپس تصوير ديگر، تصوير اول را پاك كند تا وسط صفحه، و به همين حالت تا مدتي باقي بماند و سپس پاك كردن تصوير را ادامه دهد.
شما براي اين كار بايد فريم‌ها را به دلخواه خود تنظيم كنيد يعني به طور مثال مانند شكل زير عمل كنيد:

در اين تصوير مي‌بينيد كه ما دو فريم به فريم‌ها اضافه كرده‌ايم.
تنظيمات فريم‌ها در قسمت Transition degree، به صورت زير است:
- فريم اول 0
- فريم دوم 50
- فريم سوم 50
- فريم چهارم 100
اگر اين تغييرات را انجام دهيد و Play نماييد، خواهيد فهميد كه چه مي‌گويم.

كافيست بر روي ok كليك كنيد و از كار خود خروجي بگيريد.

از اين طريق مي‌توانيد حالت‌هاي مختلف ميكس دو تصوير در يك تصوير را امتحان كنيد و لذت ببريد. در حالت شماره 3 در دو شكل بالاتر، مي‌توانيد از چپ‌به راست، از بالا با پايين، از راست به چپ و حتي به صورت مايل اين ترنزيشن را بر روي تصاوير خود اعمال نماييد.