فشار خون بالا و دیابت از دلایل بروز سردردهای صبحگاهی است

برای پیشگیری از سردردهای صبحگاهی لازم است که عوامل آن را به خوبی بشناسید. اگر عوامل، قابل تشخیص و جزو موارد رایج باشند، می توانید با رعایت مواردی از آن پیشگیری کنید. اما اگر علت رایجی برای آن پیدا نکردید لازم است که به پزشک متخصص مراجعه کنید. در این مطلب شما را با عوامل سردرد صبحگاهی بیشتر آشنا می کنیم.

سردرد یک ناراحتی کمابیش غیرقابل تحمل است که در هر ساعتی از روز امکان بروز دارد. عوامل آن متناسب با ساعت و زمانی که بروز می کند یا شدت آن متفاوت است. اگر زمانی که از خواب شبانه بیدار می شوید در گیجگاه خود احساس ضربه می کنید، حالت تهوع دارید یا نمی توانید چشمان تان را باز کنید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

سردردهای صبحگاهی آزاردهنده هستند و مراجعه به پزشک و مشورت امری عادی است، چون ممکن است حتی با مصرف مسکن ها نیز سردرد به طور کامل برطرف نشده و خیلی از افراد تمام روز را با این مشکل دست به گریبان بمانند. در ادامه به چند عامل ایجادکننده سردردهای صبحگاهی اشاره می کنیم.

سردرد صبحگاهی در اثر التهاب مجاری بینی
زمانی که التهابی پشت بینی، چشم ها و گونه (قسمت پیشین سر) بروز می کند، در حین بیدار شدن از خواب سردردهای شدیدی ایجاد می شود. در این صورت لازم است که آلرژی یا عفونتی که باعث بروز تورم سینوس ها می شود درمان گردد تا علائم سردرد کاهش پیدا کند.

سردرد صبحگاهی در اثر آپنه خواب
آپنه خواب وضعیتی است که در خواب بروز می کند و در آن تنفس فرد به مدت چند ثانیه متوقف می شود. در این صورت مغز به مدت چند ثانیه اکسیژن دریافت نمی کند. در نتیجه زمانی که فرد از خواب بیدار می شود احساس سردرد می کند.

آپنه خواب علائم دیگری مانند احساس خستگی زیاد و گودی و سیاهی پای چشم(حتی اگر فرد زود خوابیده باشد) نیز دارد.اگر تمام این علائم را با هم دارید می توانید به وجود آپنه خواب شک کنید. می توانید از همسر یا یکی از اعضای خانواده بخواهید تا شما را در حین خواب تحت نظر داشته باشد. اگر خر و پف می کنید می تواند یک دلیل دیگر برای بروز آپنه خواب باشد. در نتیجه ابتدا لازم است که با مراجعه به پزشک، مشکل آپنه خواب را بررسی و رفع کنید.

سردرد صبحگاهی به دلیل بدخوابی
علاوه بر آپنه خواب که یک وضعیت بالینی است، عوامل عاطفی و روحی دیگری نیز وجود دارد که مانع از خواب خوب و استراحت کامل می شود. استرس، دغدغه های روزمره یا اضطراب باعث تغییر کیفیت خواب می شود. افراد زیادی هستند که شب ها دیر می خواند و صبح زود از خواب بیدار می شوند. در واقع به مدت 8 ساعت منظم نمی خوابند. این مسائل به طور مستقیم روی کیفیت خواب تاثیر می گذارند.

احساسات منفی و کابوس های شبانه نیز از عوامل دیگرسردرد صبحگاهی هستند. یادتان باشد که سروصدا یا نور بیرون (مانند نور چراغ های خیابان، تلویزیون روشن و غیره) مانع از استراحت کامل در شب شده و سردرد صبحگاهی ایجاد می کنند.

سردرد صبحگاهی ناشی از کشیدگی عضلانی
اگر به اندازه کافی نمی خوابید، وضعیت خوابیدن تان نامناسب است، شب ها کابوس می بینید یا از بیخوابی رنج می برید، عضلات گردن و شانه هایتان کشیده شده به جمجه فشار می آورد و سردرد ایجاد می کند. پس لازم است که از یک بالشت و تشک مناسب استفاده کنید تا خواب راحت و باکیفیتی داشته باشید و ستون فقرات تان در یک وضعیت مناسبی قرار داشته باشد.

سردرد صبحگاهی در اثر مصرف زیاد دارو
اگر سردردهای صبحگاهی تان بیش از دو بار در هفته بروز می کند، بهتر است داروهایی که (با تجویز پزشک یا خودسرانه) مصرف می کنید را بررسی کنید. یادتان باشد که زیاده روی در مصرف داروهای مسکن نیز می تواند نتیجه ژسی داشته باشد. به این معنی که همین داروهای مسکن باعث سردردهای صبحگاهی شوند.

در بین داروهایی که بهتر است از مصرف زیاد و خودسرانه آنها برای پیشگیری از سردرد خودداری کنید، می توان به آسپیرین، پاراستامول (استامینوفن)، داروهای ضداحتقان، داروهای ضددرد نارکوتیک (داروهای مخدر) اشاره کرد.

سردرد صبحگاهی ناشی از کم آبی بدن
به خاطر داشته باشید که در طول خواب، نوشیدنی یا خوردنی مصرف نمی کنید. اما لازم است که در طول روز به فکر تامین آب کافی بدن باشید.
زمانی که به میزان کافی آب نمی نوشید، رگ های خونی موجود در ناحیه سر برای کنترل مایعات بدن منقبض می شوند. این وضعیت نیز رسیدن اکسیژن به خون را با مشکل مواجه کرده و سردرد ایجاد می کند.

سردرد صبحگاهی ناشی از دندان قروچه
براکسیسم یا همان دندان قروچه مشکل رایجی بین کودکان است و البته در بزرگسالان نیز دیده می شود. به این ترتیب که فرد در حین خواب دندان هایش را با فشار به هم می سابد. این عادت، ناخودآگاه عضلات فک را کشیده و تاثیر منفی روی سر می گذارد، طوری که صبح فرد با سردرد از خواب بیدار می شود.

سردرد صبحگاهی ناشی از وضعیت خوابیدن
یکی از اشتباهات رایج که تاثیر زیادی روی بیدار شدن دارد، قرار گرفتن بدن در وضعیت و پوزیشن نامناسب در حین خواب است. افرادی که به شکل جنینی یا دمر می خوابند، بدون شک با مشکلاتی مانند سردرد، کمردرد، گردن درد، شانه درد و غیره از خواب بیدار می شوند. در واقع باید از خوابیدن در وضعیت هایی که سر پایین تر قرار می گیرد خودداری کرد.

توصیه می کنیم به پشت یا به پهلو بخوابید. این وضعیت ها بهتر از دمر خوابیدن است. یادتان باشد زمانی که حین خواب، سر و کمرتان در وضعیت خوبی قرار داشته باشد، جریان خون به درستی انجام می شود و سردردهای صبحگاهی به میزان زیادی از بین می روند.

سردرد صبحگاهی ناشی از فشار خون بالا و دیابت
این دو مشکل می توانند باعث بروز سردردهای صبحگاهی شوند. در هر دو صورت نیز مشکل از رگ های خونی ناشی می شود که دچار انبساط می شوند. در این صورت نیز فشار خون افزایش پیدا کرده و عضلات کشیده می شوند. در نتیجه تاثیر زیادی روی ایجاد سردرد دارند.

فیبروم رحمی شایع ترین تومور خوش خیم در خانم هاست

 یکی از ایمیل هایی که رسیده، درددل خانم جوانی است که دچار فیبروم رحمی شده و برایمان نوشته است: «... داشتم خوب و خوش زندگی می کردم؛ تنها مشکلم خونریزی شدیدتر از معمول در عادات ماهیانه ام بود. برای چکاپ و بررسی علت این مشکل نزد دکتر رفتم. از یک سونوگرافی ساده رسیدم به اینجا که می گویند فیبروم داری و باید جراحی کنی وگرنه دردسر ساز می شوند و امکان دارد باردار نشوی!

اصلا این فیبروم دردسری برای من نداشت؛ حتی از وجودش هم خبر نداشتم! عمل جراحی چرا؟! خواهرم که در اروپا زندگی می کند، می گوید اینجا انواع درمان های طبی را برای مشکلات مختلف داریم و کسی به راحتی تن به عمل جراحی نمی دهد... لطفا مرا درباره مشکلم که مشکل خیلی از خانم های همسن و سال من است و به خصوص در مورد درمان های جدیدش راهنمایی کنید...»

فیبروم رحمی، مشکل 40 درصد زنان
فیبروم رحمی شایع ترین تومور خوش خیم در خانم هاست. آمارهای جهانی میزان این تومور را از 25 تا 60 درصد گزارش کرده اند. ما آماری دقیق از میزان فیبروم در خانم های ایرانی نداریم ولی اینطور برآورد می شود که در کشور ما حدود 40 درصد خانم ها فیبروم دارند. اما قبل از اینکه در مورد این داروی نسبتا جدید صحبت کنم، لازم است چند نکته در مورد فیبروم رحمی بگویم.

اول اینکه شاید حدود 50 درصد از فیبروم ها هیچ مشکلی برای یک خانم ایجاد نکنند و مانند این خانم اصلا فیبروم به طور اتفاقی کشف شود. مثلا خانمی برای انجام تست سالانه مراجعه می کند و پزشک متوجه می شود رحم بزرگ تر از حد طبیعی است و درخواست سونوگرافی می کند و مشخص می شود فیبروم یا فیبروم های متعددی در رحم وجود دارد که معمولا نتیجه اش نگرانی بی مورد بیمار و مراجعات مکرر به پزشکان متعدد و سونوگرافی های پی در پی است و شنیدن پیشنهادهای متفاوت از طرف پزشکان مختلف.

دوم اینکه همه فیبروم ها اساسا به درمان؛ چه جراحی، چه دارویی، نیاز ندارند. فیبرومی که هیچ مشکلی برای یک خانم ایجاد نکند، فقط لازم است هر 6 ما یک بار با سونوگرافی، آن هم در یک جا و توسط یک متخصص سونوگرافی و نه چند مرکز متفاوت کنترل شود؛ زیرا احتمال اینکه سونوگرافیست های مختلف اندازه های متفاوتی گزارش کنند، وجود دارد و این مساله ممکن است بر نگرانی بیمار بیفزاید که مثلا فیبرومش طی 6 ماه 2 سانتی متر بزرگ تر شده.

دوم اینکه فیبروم یک توده خوش خیم است و احتمال اینکه بدخیم شود، بسیار کم است؛ چیزی حدود 2 در هزار. سوم اینکه فیبروم هایی نیاز به درمان دارند که مشکلی برای بیمار ایجاد کنند؛ مثلا افزایش خونریزی هنگام عادت ماهیانه، درد لگنی، فشار به مثانه و تکرر ادرار، سقط، نازایی یا فیبروم های خیلی بزرگ، مثلا بزرگ تر از یک رحم باردار 20 هفته، زیرا چنین فیبروم هایی ممکن است روی حالب ها فشار بیاورند و به تدریج در کار کلیه اختلال ایجاد کنند، حتی بدون اینکه بیمار متوجه شود.

همچنین اگر چنین فیبروم های بزرگی وجود داشته باشند، احتمال اینکه هنگام عمل نتوان فقط فیبروم را برداشت و پزشک مجبور به برداشتن تمام رحم شود، زیاد می شود. اینکه فیبروم باعث خونریزی زیاد یا درد یا سقط و نازایی می شود، دلایل پیچیده ای دارد که گاهی ربطی به اندازه فیبروم ندارد. مثلا یک فیبروم بسیار بزرگ در قسمت خارجی رحم ممکن است هیچ مشکلی برای باروری یک خانم ایجاد نکند، اما یک فیبروم کوچک حدود 2 تا 3 سانتی متر داخل حفره رحم، باعث نازایی یا سقط می شود.

به هر حال، اگر فیبرومی به درمان قطعی نیاز داشت، این درمان جراحی است که براساس آن فیبروم یا فیبروم های متعدد برداشته می شوند یا تمام رحم خارج می شود. طبیعی است اگر خانمی تمایل به باروری داشته باشد باید تمام تلاش انجام شود که رحم حفظ شود.

سیر تحولات درمان فیبروم
طی 50 سال گذشته، پیشرفت های بسیاری در زمینه جراحی فیبروم داشته ایم. قدیم ها اگر بیمار می پرسید حین عمل ممکن است رحم به کلی برداشته شود، حتما جواب پزشک این بود که بله، امکان دارد اما امروزه با سونوگرافی های پیشرفته سه بعدی واژینال در حد بسیار دقیق می توان پیش بینی کرد طی عمل، جراح با چه شرایطی روبرو خواهدشد و احتمال برداشتن رحم زیاد است یا نه.

همچنین قدیم ها بین پزشکان و همچنین بیماران چنین تصوری بود که اگر کسی عمل فیبروم رحمی شود احتمال بسیاری وجود دارد که چسبندگی های شدید پیدا کند و متعاقب آن اصلا باردار نشود. امروزه دیگر این موضوع به شدت و حدتی که در گذشته بود، نیست زیرا تکنیک های عمل فرق کرده و امکانات و راه هایی برای جلوگیری از چسبندگی پیدا شده است.

جراحی با لاپاروسکوپ
اتفاق دیگری که در 20 سال گذشته افتاده، عمل جراحی با لاپاراسکوپ است. متاسفانه این تصور اشتباه در بیماران پیدا شده که همه فیبروم ها را می شود با لاپاراسکوپی عمل کرد، عمل خیلی راحت تری برای بیمار است و چسبندگی هم ایجاد نمی شود. مطالعات نشان داده اند این تصور درست نیست.

 اول اینکه هر فیبرومی را با لاپاراسکوپ نمی شود عمل کرد، دوم اینکه هر جراحی هم نمی تواند با لاپاراسکوپی عمل فیبروم انجام دهد زیرا اصلا کار ساده ای نیست و اگر درست انجام نشود ممکن است عوارض آن از عمل باز هم بیشتر باشد و این طور هم نیست که با لاپاراسکوپی چسبندگی ایجاد نمی شود. همچنین به دلیل دیگری که طی 2 سال گذشته متوجه آن شده اند عمل فیبروم به کمک لاپاراسکوپ کمتر انجام می شود.

جراحی با هیستروسکوپ
یک تحول بسیار مهم و باارزش، عمل فیبروم های داخل رحم به کمک هیستروسکوپ است. اتفاقا این فیبروم ها، حتی وقتی کوچک هم هستند، بسیار مشکل آفرینند. خونریزی های شدید، ترشح، سقط و نازایی و حتی بدخیم شدن در این فیبروم ها بیشتر از انواع دیگر است.

 در گذشته که هیستروسکوپی و دیدن مستقیم فیبروم و برداشتن آن به کمک هیستروسکوپ وجود نداشت، درمان این فیبروم ها بسیار سخت بود، اما امروزه با وجود هیستروسکوپ درمان بسیار راحت تر شده است. متاسفانه، این امکان در دسترس همه جراحان زنان نیست و هم نیاز به دستگاه دارد و هم مهارت و آموزش پزشک. مجموع مسائل گفته شده توجه پزشکان را به سمت پیدا کردن دارو یا روش های دیگر غیرجراحی برای درمان فیبروم کشاند. 

همه فیبروم ها اساسا به درمان؛ چه جراحی، چه دارویی، نیاز ندارند

درمان های دارویی
حدود 25 سال پیش، دارویی ساخته شد که می توانست هورمون هایی که از غده هیپوفیز برای تحریک تخمدان ها ترشح می شود، مهار کند. در نتیجه تخمدان 2 هورمون مهمش یعنی استروژن و پروژسترون را نمی ساخت. یعنی، ایجاد یک حالت یائسگی دارویی. تصور بر این بود که استروژن است که باعث رشد فیبروم می شود و اگر ساخت استروژن مهار شود، فیبروم کوچک خواهد شد و همین طور هم بود. از 20 سال پیش، این دارو به صورت آمپول های تزریقی در ایران وجود داشت و به وفور در فیبروم ها به صورت تزریق ماهانه استفاده می شد و می شود.

فیبروم رحمی، مشکل 40 درصد زنان
اوایل تصور بر این بود که این دارو چیزی شبیه معجزه است، اما به تدریج مشخص شد این طور هم نیست. اولا نمی توان برای مدت طولانی یک خانم را به حالت یائسگی برد زیرا علائم یائسگی مثل گرگرفتی، پوکی استخوان و عوارض دیگر ظاهر خواهد شد که ممکن است آزاردهنده باشد. پس باید برای کوتاه مدت از این دارو استفاده کرد.

دیگر اینکه بعد از پایان دوره درمان، مثلا 4 تا 6 ماه، فیبروم سریع به اندازه قبلی خود بر می گردد حتی گاهی اوقات بزرگ تر از اولش می شود و بالاخره اینکه وقتی عمل جراحی همان فیبروم ضروری می شود، نه تنها عمل ساده تر نمی شود، بلکه سخت تر هم می شود. در کشور ما این دارو همچنان بسیار زیاد برای فیبروم ها استفاده می شود. تا اینکه در سال 2009 یعنی حدود 7 سال پیش، داروی Esmya در اروپا به عنوان درمان فیبروم مورد تایید قرار گرفت و در سال 2010 هم سازمان غذا و داروی آمریکا این دارو را مورد تایید قرار داد؛ دارویی که اگرچه فعلا در ایران نیست اما احتمالا به زودی وارد بازار دارویی ما نیز می شود. این دارو یک قرص است که بیمار باید روزانه  مصرف کند.

مطالعاتی که در مورد این دارو انجام شده به این صورت بوده که به مدت 3 ماه دارو تجویز شده، بعد برای مدتی قطع شده و مجددا 3 ماه دیگر و تا 4 دوره متناوب استفاده شده است. نتایج به طور واضح از داروی تزریقی ای که ما در اینجا داریم، بهتر بوده است. البته هنوز صحبت اینکه این دارو به کلی فیبروم را از بین ببرد، نیست و هم چنین برای فیبروم های خیلی بزرگ مثلا اندازه بالای یک رحم 4 ماهه، مصرف نشده است. اما در مجموع امکان بسیار باارزشی برای درمان علائم فیبروم و بالا بودن کیفیت زندگی گروه زیادی از خانم هاست.

به گزارش ایرنا از پایگاه اینترنتی وایرد (wired)، اکنون افرادی که حافظه خود را از دست داده اند با این کشف پزشکان مبنی بر اینکه متیلین بلو سبب تقویت بخش هایی از مغز می شود که مسئول ذخیره و پردازش حافظه است، یک گام به درمان نزدیک می شوند.

براساس این تحقیق، مصرف فقط یک دوز متیلین بلو، سبب افزایش واکنشی بر اساس ام.آر.ای در مناطقی از مغز می شود که حافظه کوتاه مدت و توجه را کنترل می کند.

ازمتیلین بلو برای درمان متهموگلوبینمی استفاده می شود؛ متهموگلوبینمی یک اختلال خونی است که در آن اکسیژن بطور موثری در بافت آزاد نمی شود.

مطالعات بر روی حیوانات نشان داده اند که مصرف یک دوز متیلین بلو موجب تقویت حافظه زمینه ای طولانی مدت می شود.

تیموتی دوانگ از دانشگاه تگزاس و نویسنده این مطالعه گفت: با وجود اینکه تاثیرات متیلین بلو بر تقویت حافظه دهه 1970 در جوندگان مشخص شد، اما تغییران اساسی عصبی در مغز که مسئول تقویت حافظه هستند و تاثیرات متیلین بلو برحافظه کوتاه مدت و وظایف مرتبط با توجه مورد بررسی قرار نگرفته بود.

وی افزود: گروه محققان ما در دانشگاه تگزاس تصمیم گرفتند که اولین مطالعه در رابطه با اثرات متیلین بلو بر روی انسان ها را انجام دهند.

محققان این مطالعه را با بررسی 26 داوطلب سالم 22 و 62 ساله آغاز کردند؛ محققان این افراد را به دو گروه تقسیم کردند و به یک گروه یک دوز کم متیلین بلو و به گروه دیگر دارونما دادند.

محققان سپس این افراد را یک ساعت بعد از مصرف این دارو تحت تصویربرداری ام.آر.آی کاربردی قرار دادند.نتایج این مطالعه نشان داد که متیلین بلو باعث افزایش واکنش منطقه ای از مغز شد که به قشر منزوی دو طرفه معروف است. این منطقه در قسمت عمیق مغز قرار دارد و با واکنش های احساسی در ارتباط است.

علاوه بر این، متیلن بلو با افزایش 7 درصدی در پاسخ های صحیح در طول بازیابی حافظه در ارتباط بود.این یافته ها نشان می دهد که میتیلن بلو می تواند برخی شبکه های مغزی مرتبط با توجه مستمر و حافظه کوتاه مدت را تنظیم کند.

به گفته محققان، این مطالعه قطعا پایه ای برای آزمایش های آتی متیلن بلو در سالخوردگی سالم، اختلال شناختی، زوال عقل و دیگر وضعیت هایی خواهد بود که ممکن است از تقویت حافظه حاصله از مصرف دارو منفعت ببرند.نتایج این مطالعه در مجله Radiology منتشر شده است.

این بانداژ هوشمند جایگزینی مناسب برای الیاف پارچه‌ای به حساب می‌آید

 بانداژ هوشمند برای بهبود سریع زخم‌ها
محققان MIT موفق به تولید نوع جدیدی از بانداژها شده‌اند که با بهره‌گیری از تجهیزات الکترونیکی و ذخیره‌های دارویی می‌توانند فرایند زیرنظرداشتن و درمان زخم‌ها را تسریع کنند. این نوار زخم‌های هیدروژلی کاملا انعطاف پذیر بوده تا بتوان از آن‌ها حتی بر روی آرنج و زانو هم استفاده کرد. بهره‌مندی از دستگاه‌های الکترونیکی به‌منظور بررسی دما و نهایتا آزادسازی خودکار دارو در زمان مورد نظر، به‌منظور مقابله با عفونت نیز از جمله قابلیت‌های این بانداژ‌های هوشمند است.

این بانداژ هوشمند زخم از هیدروژل لاستیکی تولید شده که 90 درصد آن از آب است و جایگزینی مناسب برای الیاف پارچه‌ای به حساب می‌آید. این ژل با بهره‌گیری از ترکیباتی مانند تیتانیوم، آلومینیوم، سیلیکوم، سرامیک، طلا و دیگر موادی که به‌طور معمول در ساخت تجهیزات الکترونیکی استفاده می‌شوند، ترکیب مستحکمی را ایجاد کرده است.

سیم‌های تیتانیومی نیز از میان ژل عبور داده شده‌اند تا نهایتا بانداژ، خصوصیات رسانایی داشته باشد و امکان استفاده از تجهیزات الکترونیکی مختلف مانند تراشه‌های نیمه‌هادی نیز فراهم شود. چراغ‌های LED نیز در این بانداژ هوشمند استفاده شده‌اند تا هنگامی که دمای زخم به مقدار مشخصی برسد و یا ذخیره‌های دارویی کاهش یابد، شروع به چشمک‌زدن کند. در این طرح، ذخیره‌های دارویی در هیدروژل ادغام شده‌اند و از طریق کانال‌هایی به زخم انتقال می‌یابند.

این بانداژ هوشمند زخم از هیدروژل لاستیکی تولید شده که 90 درصد آن از آب است

گام بعدی در ارتقای این بانداژ، ایجاد سیستم هشداری است که از راه دور به دکتر هشدارهایی در خصوص نیاز به مراقبت ویژه از زخم ارسال می‌کند. Xuanhe Zhao، مسئول تیم تحقیقاتی امیدوار است بانداژهای قابل انعطاف بر پایه تجهیزات الکترونیکی خیس بتوانند در داخل بدن و یا حتی بر روی مغز نیز مورد استفاده قرارگیرند. دستگاه‌های هیدروژلی می‌توانند به عنوان سنسور تشخیص گلوکزی که سیستم دفاعی بدن را تحریک نمی‌کنند نیز به کار گرفته شوند.

اگرچه تولیدات زیادی در این زمینه مورد آزمایش قرارگرفته‌اند اما به‌نظر می‌رسد محصول تولیدی MIT می‌تواند تا حد زیادی احتمال استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی در داخل بدن را افزایش دهد. در حال حاضر از این بانداژهای هوشمند بر روی زخم‌های سوختگی که به مراقبت دائمی نیاز دارند و همواره در معرض بروز عفونت هستند، استفاده می‌شود.