علی​رغم همه پیشرفت های دنیای فنا​وری ، انتخاب های زیادی برای ذخیره دائمی داده​های دیجیتالی وجود ندارد.

تا همین اواخر، خریداران رایانه‌ها برای انتخاب فضای ذخیره داده لپ‌تاپ‌ها، اولترابوک‌ها و رایانه‌های دسکتاپ گزینه‌های محدودی داشتند. اگر شما اخیرا یک اولترابوک یا لپ‌تاپ بسیار سبک و باریک خریده باشید، احتمالا درایو ذخیره اصلی آن از نوع وضعیت جامد (SSD) است (در ویندوز :C، در مک Macintosh HD ). انواع دیگر دسکتاپ‌ها و لپ‌تاپ‌ها از فضای ذخیره دیسک سخت (HDD) بهره می‌برند.

شما می‌توانید دیسک سخت، وضعیت‌جامد یا در بعضی موارد از هر دو نوع در یک سیستم استفاده کنید. اما موضوع مهم این است که چطور آنها را انتخاب کنید. در اینجا قصد داریم تفاوت‌های دیسک سخت و وضعیت جامد را برای شما شرح داده و مزایا و معایب آنها را توضیح دهیم تا بتوانید مطابق با نیازهای واقعی سیستم رایانه‌ای خود، یکی از آنها را انتخاب کنید.

تفاوت‌هاو شباهت​ها دیسک سخت و وضعیت جامد
دیسک سخت‌های سنتی چرخان، جزئی اساسی و جدایی‌ناپذیر در رایانه‌ها به شمار می‌رود. برخلاف حافظه رم که داده‌ها با قطع برق و خاموش شدن سیستم از روی حافظه سیستم محو می‌شود، در دیسک سخت داده به‌صورت ذخیره شده روی صفحات دیسک باقی‌ می‌ماند. اساس دیسک‌های سخت صفحات فلزی با پوشش مغناطیسی است. بدون در نظر گرفتن مدت زمان داده ذخیره شده، این پوشش مغناطیسی روی صفحات گردان است که وظیفه ذخیره داده را برعهده دارد.

در حالی که دیسک‌ها در چارچوب بدنه دیسک سخت می‌چرخند، یک هد خواندن و نوشتن (read‌/‌write) که روی یک بازوی متحرک قرار دارد، وظیفه دسترسی به داده روی صفحات گردان را انجام می‌دهد. یک درایو وضعیت جامد از نظر عملکرد همان کار دیسک سخت را انجام می‌دهد (ذخیره داده هنگامی که رایانه خاموش است، بوت کردن سیستم شما و....)؛ اما به‌جای به‌کار بردن پوشش مغناطیسی روی صفحات دیسک برای ذخیره داده، داده روی تراشه‌های حافظه فلش ذخیره می‌شود به این ترتیب داده‌ها حتی در نبود جریان برق نیز حفظ می‌شوند.

این تراشه‌ها را می‌توان به‌صورت دائم روی مادربورد (مانند انواع کوچکی از اولترابوک‌ها و لپ‌تاپ‌های کوچک)، روی کارت PCI‌/‌PCIe (در یک سری رایانه‌های مخصوص کار) یا در جعبه‌هایی به شکل دیسک سخت معمولی به کار برد. این محصول را می‌توان با استفاده از درگاه اتصال و کابل ساتا برای دسکتاپ‌ها یا لپ‌تاپ‌های معمولی به‌کار برد. این تراشه‌های حافظه فلش از نظر نوع سرعت حافظه با آن تراشه‌های حافظه‌ای که در درایو‌های حافظه فلش یو.اس‌.بی وجود دارد خیلی متفاوتند.

البته این موضوع خود مقوله تکنیکی کاملا جداگانه‌ای است، اما به‌طور خلاصه می‌توان گفت که حافظه فلش درون درایو‌های وضعیت‌جامد پرسرعت‌تر و قابل اطمینان‌تر از فلش درایوهای یو.اس.‌بی است. به همین دلیل درایوهای وضعیت جامد بسیار گران‌تر از انواع فلش درایو یو.اس‌.بی هم ظرفیت خود است.

مزایا و معایب دیسک سخت و وضعیت جامد
دیسک‌های سخت و وضعیت جامد هر دو کار مشابهی انجام می‌دهند: آنها سیستم شما را بوت می‌کنند، برنامه‌های کاربردی شما را ذخیره و نگهداری کرده و وظیفه ذخیره‌سازی داده شخصی شما را به‌عهده دارد. با این ‌حال هر نوع از این فضاهای ذخیره از مجموعه قابلیت‌های خاص خود برخوردار است. اما سوال این است که تفاوت آنها چیست و چرا کاربران یکی از آنها را به دیگری ترجیح می‌دهند.

قیمت: درایو‌های وضعیت‌جامد با قیمت یک دلار به ازای هر گیگابایت فوق‌العاده گران است. شما برای ظرفیت یک ترابایت دیسک سخت لپ‌تاپی 5‌/‌2 اینچی نصف مبلغ قیمت یک درایو وضعیت جامد 128 گیگابایتی را می‌پردازید. در مورد درایو‌های وضعیت جامد بالای ظرفیت 500 گیگابایت این قیمت‌ها واقعا قابل تصور نیست. از آنجا که فناوری دیسک سخت قدیمی‌تر و شناخته‌تر است، آنها در آینده نیز ارزان‌تر باقی خواهد ماند. همین پرداخت اضافی برای درایو وضعیت جامد می‌تواند قیمت تمام‌شده رایانه‌ای که قصد جمع کردنش را دارید به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش دهد.

ظرفیت عادی و حداکثر: حداکثر ظرفیت درایوهای وضعیت جامد یک ترابایت است. آنها هنوز کمیاب و گران‌قیمت است. شما بندرت می‌توانید ظرفیت 128 تا 500 گیگابایتی آنها را در سیستم‌های معمولی بیابید. این روزها مشکل است که حتی یک دیسک سخت 160 گیگابایتی در بازار پیدا کنید؛ زیرا حداقل ظرفیت این نوع ذخیره‌ها برای امسال 250 و 500 گیگابایت است.

افراد علاقه مند محتوای رسانه‌ای باید ظرفیت‌هایی بین یک تا چهار ترابایت را در سیستم‌های پیشرفته جدید خود به‌کار ببرند. اساسا هر قدر فضای ذخیره بیشتری داشته باشید در PC خود از محتواهای بیشتری مانند عکس‌ها، موزیک و ویدئو می‌توانید بهره مند شوید. گرچه این روزها با متداول شدن فضای ذخیره ابری، شاید اینترنت جای خوبی برای به اشتراک‌گذاری بین سیستم شما و تلفن همراه، تبلت‌تان باشد ـ با توجه به هزینه گزاف اینترنت با پهنای باند بالا در ایران ـ هنوز هم استفاده از فضای ذخیره محلی ارزان‌تر است که فقط یک بار برای آن هزینه می‌کنید.

سرعت: اینجا نقطه درخشش فضای ذخیره وضعیت جامد است. یک رایانه مجهز به SSD فقط ظرف چند ثانیه بوت می‌شود، در حالی‌که این زمان برای یک سیستم با هارد معمولی می‌تواند بیش از یک‌دقیقه باشد. یک دیسک سخت به زمان نیاز دارد تا مشخصه‌های سیستم عامل را سریع‌تر کرده و در موقع عملکردهای عادی نیز سرعتی کمتر از وضعیت جامد دارد. یک رایانه Mac یا PC با SSD سریع‌تر بوت شده، برنامه‌ها را زودتر به جریان می‌اندازد و از کارایی سراسری بالاتری برخوردار است. حتی در درایو‌های خارجی نیز سرعت و زمان انتقال داده وضعیت جامد تا حد قابل ملاحظه‌ای بیشتر از HDD است.

خــرد کــردن داده (Fragmentation): دیسک‌های سخت به‌‌دلیل ماهیت سطوح گردان، در رابطه با فایل‌های بزرگ که به‌‌صورت بلوک‌های به‌هم پیوسته در فضای ذخیره جا خوش کرده‌اند، بهترین عملکرد را ارائه می‌کنند. به این ترتیب، هد درایو (گرداننده) می‌تواند به‌صورت دائم شروع به خواندن اطلاعات کرده و مجددا روند خواندن را پایان بخشد.

هنگامی که دیسک‌های سخت به مرحله پر شدن می‌رسد، فایل‌های بزرگ قادر است متفرق شده و در سطح و اطراف دیسک گردان مغناطیسی پراکنده شود، که به این حالت خرد کردن داده می‌گویند. مزیت HDD این است ‌که عوامل محاسباتی خواندن‌/‌نوشتن داده با حداقل تاثیر‌گذاری منفی می‌تواند بهبود یابد و داده‌ها را خرد و به‌صورت پراکنده ذخیره کند. در حالی‌که SSD کاری به این که داده در کجای تراشه‌هایش ذخیره می‌شود ندارد، برای فایل‌های کم حجم از سرعت بیشتری بهره می‌برد. از آنجا که در SSD از هد خواندن و بازوی مکانیکی خبری نیست، آنها به‌طور ذاتی از سرعت بیشتری برخوردارند.

پایداری و ماندگاری: وضعیت جامد قطعه مکانیکی ندارد، در نتیجه در صورتی که لپ‌تاپ از دستتان به زمین بیفتد یا در حالت لرزش شدید در خودرویی در حال حرکت و حتی زلزله، داده‌های شما در درایو SSD از امنیت بیشتری برخوردار است.

سر و صدا: حتی کم‌صداترین دیسک‌سخت هنگام گردش صفحات یا حرکت بازویش در مواقعی که داده را می‌خواند و می‌نویسد بویژه در سیستم‌های قدیمی و دارای کیس تمام فلزی بالاخره کمی صدا تولید می‌کند. همچنین دیسک‌های سخت پرسرعت‌تر صدای بیشتری هم تولید می‌کنند، اما درایو وضعیت جامد هیچ صدایی ندارد.

موارد مصرف SSD و HDD
دیسک سخت
ـ عشاق محتوای رسانه‌ای و کسانی که دانلود سنگین دارند
ـ کاربرانی که در پی سیستم‌های ارزان هستند
ـ کاربران عادی

درایو وضعیت جامد
ـ افرادی که همیشه در راه و در حال حرکت هستند
ـ کاربران دارای جنون سرعت سیستم
ـ طرفداران گرافیک رایانه‌ای و کار‌های مهندسی
ـ علاقه‌مندان موزیک و دست‌اندرکاران موسیقی

جمع‌بندی
به لحاظ قیمت، ظرفیت و در دسترس‌بودن دیسک‌های سخت برنده‌اند، اما از نظر سرعت، ضدضربه بودن، تنوع شکل و بی‌صدا بودن درایو وضعیت جامد گوی سبقت را از دیسک سخت می‌رباید. به‌دلیل سرعت خواندن‌/ ‌نوشتن بالا SSD برای افرادی که کارهای سنگین گرافیکی و ویرایش ویدئو انجام می‌دهند و بازیخورها توصیه می‌شود، اما برای کاربرانی که علاقه‌مند نگهداری فیلم و موزیک هستند با توجه به ارزانی دیسک سخت و ظرفیت‌های بزرگ در دسترس، این نوع فضای ذخیره مناسب است.

فرمان ایجاد پوشه با نام‌های دلخواه در ویندوز

ایجاد پوشه جدید در ویندوز، از ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین کارهایی است که کاربران مبتدی نیز ‌براحتی آن را اجرا می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید رایج‌ترین روش برای انجام این کار، کلیک راست روی بخشی خالی از صفحه، مراجعه به منوی New و کلیک روی گزینه‌ Folder است. در ادامه نیز نام پوشه به حالت انتخاب درآمده و کاربر می‌تواند نام دلخواه خود را به پوشه اختصاص دهد.

انجام این کار با این روش نسبتا ساده است، اما فرض کنید به دلایلی قصد دارید چند پوشه با نام‌های مختلف ایجاد کنید. در چنین شرایطی تکرار این عملیات می‌تواند خسته‌کننده و دشوار باشد، این در حالتی است که می‌توانید با کمک خط فرمان (ابزار Command Prompt) پوشه‌های موردنظر را به‌صورت همزمان با نام دلخواهتان ایجاد کنید.

به‌عنوان مثال شرایطی را فرض کنید که برای آرشیو کردن بخشی از اطلاعات سالانه خود قصد دارید 12 پوشه با نام ماه‌های مختلف ایجاد کنید. برای انجام این کار می‌توانید از روش زیر کمک بگیرید:

1- روی منوی استارت کلیک کرده و در کادر جست و جو عبارت cmd را وارد کنید.

2- روی نتیجه یافت شده کلیک راست ماوس را فشار داده و Run as administrator را کلیک کنید.

3- با استفاده از فرمان‌های زیر به درایو یا پوشه موردنظر که قصد دارید پوشه‌های جدید در آن بسازید، مراجعه کنید:

:Drive_Name
CD Folder_Name

نکته: به‌جای عبارت Drive_Name ‌باید نام درایو موردنظرتان را وارد کنید، به‌عنوان مثال با وارد کردن :D وارد درایو D خواهید شد. همچنین به‌جای عبارت Folder_Name نیز باید نام پوشه موردنظر خود را وارد کنید. به‌عنوان مثال با وارد کردن عبارت CD beytoote عملیات ورود به پوشه بیتوته اجرا می‌شود.

4- در ادامه پس از مراجعه به مسیر دلخواه، فرمان ایجاد پوشه با نام‌های دلخواه و به تعداد موردنظر را در فرمت زیر وارد کنید:

MD folder1 folder2 folder3

5- با اجرای این فرمان، سه پوشه با نام‌های Folder1, Folder2 و Folder3 ایجاد می‌شوند. شما می‌توانید با قرار دادن یک فاصله خالی و وارد کردن هر عبارت دیگر، تعداد پوشه‌ها را افزایش دهید.

به‌عنوان مثال برای ایجاد 12 پوشه با نامگذاری عددی از 1 تا 12 کافی است از این فرمان استفاده کنید:

MD 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

این ترفند فقط در ویندوزهای 2000 و xp جواب میده و کار میکنه و کارش اینه که مانع دسترسی کاربران به درایوها از طریق my computer یا Explorer میشه به علاوه به اجرا در آوردن فرمان Run یا dir نیز نمیتواند موجب نمایش شاخه های این گردونه شود

وارد رجیستری شوید و کلید زیر را پیدا کنید :

HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\Current version\Policies\Explorer

اکنون متغیری به نام No View Drive را از جنس DWORD بسازید وظیفه ی این متغیر دادن اجازه ی دسترسی به هر یک از گردونه های مجازی کامپیوترتان است .

درایوه وقتی مرئی هستند که مقدار صفر را به آن بدهید و هنگامی نامرئی میشوند که به آن مقدار 1 را بدهید .

مثل ترفند قبل از جدول زیر استفاده کنید :

A : 1

B : 2

C : 4

D : 8

E : 16

F : 32

G : 64

H : 128

I : 256

J : 512

K : 1024

به عنوان مثال اگر بخواهید درایو C و D را مخفی کنید باید عدد 4 و 8 را با هم جمع کنید و مقدار آن را به متغیر بدهید .

اگر بخواهید تمام متغیر ها را مخفی کنید مقدار 67108863 را به این متغیر بدهید .

حل مشکل عدم شناسایی درایو CD یا DVD توسط ویندوز

گاهی اوقات، درایو CD یا DVD در ویندوز شناسایی نمیشود. یعنی وقتی My Computer را باز میکنید شکلک درایو وجود ندارد و نمیتوان به آن دسترسی داشت. این مشکل ممکن است به دلیل اختلال در فایل های ویندوز، اختلال در رجیستری، و یا ویروسی شدن سیستم رخ دهد. همچنین ممکن است مشکلی در اتصالات کابل ها در داخل کیس وجود داشته باشد.

اگر اشکال نرم افزاری یا اختلال در ویندوز باشد، معمولا با نصب مجدد ویندوز مشکل برطرف خواهد شد. اما اگر میخواهید بدون نصب مجدد ویندوز مشکل را برطرف کنید، این مراحل را آزمایش نمایید:

- معمولا در هنگام خریداری درایو CD یا DVD ، یک دیسک حاوی نرم افزار راه اندازی در داخل جعبه وجود دارد. آن را نصب کنید. ممکن است مشکل را برطرف کند.

- اگر مشکل حل نشد، وارد تنظیمات بایوس سیستم شوید و ببینید درایو مورد نظر شما در لیست سخت افزارها وجود دارد یا خیر.
(با شروع کار سیستم و با فشرده ممتد کلید Del وارد بایوس خواهید شد. در مورد بایوس مقالات زیادی در سایت وجود دارد)

اگر در بایوس هیچ اثری از این درایو نباشد، احتمالا مشکل سخت افزاری بوده و یا اشکالی در اتصال کابل ها وجود دارد.

- اگر با سخت افزار آشنایی دارید، کیس خود را باز کنید و اتصال برق و کابل رابط درایو را جدا کنید. در همین حالت کامپیوتر را روشن کنید تا ویندوز بالا بیاید. سپس کامپیوتر را خاموش کرده و کابل ها را با دقت وصل کنید و دوباره سیستم را روشن کنید.

(مکان اتصال کابل رابط به مادربرد را نیز کنترل کنید که پایه ها شل نشده باشند)

چنانچه درایو مورد نظر در بایوس شناسایی نشده باشد و با کنترل اتصال ها نیز مشکل برطرف نشود، احتمال دارد درایو مورد نظر سوخته باشد. در این صورت باید آن را تعمیر کرده و با تعویض نمایید.

نرم افزار CD-DVD Icon Repair

اگر از سالم بودن درایو CD/DVD اطمینان دارید ولی آیکون مربوط به آن در ویندوز ناپدید شده است، به عنوان آخرین راه حل میتوانید از نرم افزار CD-DVD Icon Repair برای بازگردانی آن استفاده کنید.

این نرم افزار را اجرا کنید و در پنجره آن، دکمه Repair CD-DVD Icon را بزنید. سپس ویندوز را ریستارت کنید. بعد از بالا آمدن ویندوز خواهید دید که آیکون درایو شما برگشته است.

دانلود نرم افزار CD DVD Icon Repair - با حجم 540 کیلوبایت

فرمت کردن در ویندوز برای پاک سازی کامل یک درایو از هرگونه فولدر و فایل و ویروس های احتمالی بکار می رود و معمولا برای نصب یک سیستم عامل جدید مثل ویندوز درایوی که می خواهیم در آن ویندوز نصب شود را فرمت می کنند.در این پست می خواهیم طریقه ی فرمت کردن در حالت بوت و در محیط ویندوز را آموزش بدهیم.

فرمت در محیط ویندوز :
مراحل زیر را مطابق عکس ها جلو برید:
۱ – بر روی منوی استارت diskmgmt.msc را بنویسید و انتخاب کنید.

۲ – بر روی درایو مورد نظر کلیک کنید و گزینه ی Format را انتخاب کنید.

۳ - در قسمت Volume Label اسمی که می خواهید برای درایو بزارید را بنویسید ، در File System گزینه ی NTFS را به دلیل بهتر بودن از نظر کارکرد انتخاب کنید ، به قسمت Allocation Unit Size دست نزنید بزارید مقدار Default خودش باشد ، تیک گزینه ی Perform a quick format را اگر زمان کافی دارید بردارید ولی اگر عجله دارید بگذارید تیک باشد از نظر کار کردی تیک نزده باشد بهتر است ، گزینه ی بعدی که Enable file and folder compression هست در ویندوز های اخیر کاربردی نداره اختیاری هست ، توضیح آنکه برای فشرده سازی فایل ها و فولدر ها بکار می رود که با توجه به تکنولوژی امروز زیاد اثری ندارد و حجم فایل را چشمگیر نمی گیرد.

- در مطلب جداگانه به فرق نوع های فایل سیستم ها (NTFS,Fat, …) خواهیم پرداخت.

- باید خاطر نشان کرد در محیط ویندوز نمی شود درایوی که ویندوز بر رویش نصب هست را فرمت کرد این کار را باید در قسمت بوت ویندوز انجام داد.

فرمت در حالت نصب ویندوز (بوت)
بعد از اینکه در منوی Bootable سی دی رام / دی وی دی رام را به عنوان پیش فرض انتخاب کردید در مراحل نصب ویندوز با صفحه ای مواجه می شوید به این شکل که بعد از انتخاب درایو روی دکمه ی Format کلیک می نمایید.