فتوشاپ علاوه بر يك نرم‌افزار قوي در زمينه طراحي و گرافيك، يك آتليه كامل عكاسي نيز بوده و تمامي فعاليت‌هايي را كه يك عكاس در آتليه عكاسي خود به انجام آن نياز دارد، در خود جاي داده است. البته اگر بخواهيم يك آتليه كامل براي كارهاي عكاسي داشته باشيم، بهتر است به جاي فتوشاپ از نرم‌افزار ديگر شركت ادوب در زمينه عكاسي به نام Light room استفاده كنيم.

اما به هر حال در فتوشاپ نيز ابزار‌هايي براي عكاسي گنجانده شده است كه در اين مطلب قصد داريم آنها را با هم بررسي كنيم.

اين ابزارها كه هشتمين گروه از مجموعه ابزارهاي رتوش و طراحي هستند نيز ماهيت قلم‌مويي دارند و پس از انتخاب آنها مي‌توانيم با كليك راست در محيط كاري نسبت به تغيير مشخصات قلم‌مو (اندازه، سختي و نوك قلم) اقدام كنيم. وظيفه اين ابزارها در واقع شبيه‌سازي اموري است كه در مراحل ظهور عكس انجام مي‌گيرد. در عكاسي سنتي براي ظهور عكس، نگاتيو در مقابل كاغذ حساس عكاسي قرار داده مي‌شود، سپس از طريق تاباندن نور به نگاتيو، تصوير آن روي كاغذ حساس نقش مي‌بندد و پس از قرار دادن آن در محلول ثبوت، عكس ظاهر مي‌شود. بعضي مواقع، جزئيات بخشي از نگاتيو دقيقا روي عكس ديده نمي‌شود. در چنين شرايطي، به محل‌هاي روشن‌تر نور بيشتري داده مي‌شود يا از تابيدن نور بيشتر به محل‌هاي تيره جلوگيري مي‌شود. جلوگيري از نوردهي را «داجينگ» يا سايه انداختن و نوردهي اضافي به يك قسمت را «سوزاندن» مي‌نامند. براي افزايش تيرگي تصوير بايد نور بيشتري به محل مورد نظر از تصوير تابيده شود. به اين منظور عكاس دست خود را مقابل منبع نور قرار مي‌دهد و آن را به قسمت دلخواهي از تصوير هدايت مي‌كند. به همين دليل ابزاري كه عمل تيره‌تر كردن تصوير را انجام مي‌دهد، با شكل دست نمايش داده مي‌شد. در حالت داجينگ نيز به كمك يك شابلون كه داراي يك دسته است، جلوي نوردهي به صورت كامل گرفته مي‌شود. در اين مجموعه نيز 2 ابزار با همين نام براي افزايش روشنايي (Dodge) يا كاهش روشنايي (Burn) بخش مورد نظر از تصوير گنجانده شده كه در 3 وضعيت قابل استفاده‌اند.

براي هر تصوير 3 محدوده از لحاظ روشنايي مي‌توان در نظر گرفت.

1ـ محدوده روشن تصوير High light

2ـ محدوده تيره تصوير Shadow

3 ـ محدوده‌اي كه بين اين دو محدوده قرار گرفته و با عنوان Midtones يا ميانمايه ناميده مي‌شود.

Dodge و Burn

پس از انتخاب هريك از اين دو ابزار فوق، از قسمت Range در نوار Option مي‌توانيم محدوده مورد نظر را جهت روشن‌تر يا تيره‌تر كردن، انتخاب كنيم. يعني اگر بخواهيم نتيجه فقط در محدوده‌هاي تيره اعمال شود، گزينه Shadowو براي محدوده‌هاي روشن تصوير گزينهHighlight و براي تاثير‌گذاري ميانمايه‌هاي تصوير گزينه Midtones را انتخاب مي‌كنيم.

Sponge

از سومين ابزار اين گروه براي تنظيم غلظت رنگي تصوير مي‌توان استفاده كرد. در صورتي كه پس از انتخاب اين ابزار در قسمت Mode نوار Option گزينهSaturate انتخاب شود با استفاده از ابزار، غلظت رنگي قسمت اعمال شده افزايش يافته و در صورتي كه گزينه Desaturate را انتخاب كنيم، غلظت رنگي بخش استفاده شده كاهش مي‌يابد.

ابزارهاي برداري

سومين مجموعه ابزارهايي كه در جعبه‌ابزار فتوشاپ پس از مجموعه ابزارهاي طراحي و رتوش مي‌بينيم با نام ابزار‌هاي برداري نامگذاري شده‌اند. ويژگي خاص اين مجموعه ابزارها همان گونه كه از اسم آنها پيداست ويژگي برداري آنهاست؛ يعني اشكالي كه با اين مجموعه ايجاد مي‌شوند نسبت به تبديل اندازه حساس نبوده و به هر اندازه دلخواه امكان افزايش يا كاهش سايز چاپي براي آنها مي‌توان در نظر گرفت.

اولين عضو اين مجموعه ابزار Pen است كه با استفاده از آن مي‌توانيم نسبت به ايجاد شكل دلخواه خود اقدام كنيم. روش استفاده از اين ابزار به اين صورت است كه پس از انتخاب اين ابزار با كليك در فضاي كاري، نقطه‌اي با نام نقطه عطف (Anchor point) ايجاد شده سپس با حركت ماوس و كليك دوباره نقطه عطف جديدي ايجاد مي‌شود. با تكرار اين عمل مي‌توانيم اشكال دلخواه خود را به وجود آوريم. براي ايجاد حالت منحني در نقاط عطف كافي است هنگام كليك جهت ايجاد نقطه عطف، دكمه ماوس را رها نكرده و با درگ ماوس خط ايجاد شده را به صورت منحني دلخواه خود درآوريم. براي بستن شكل ايجاد شده با اين ابزار، بايد آخرين كليك را روي اوليه نقطه ايجاد شده انجام دهيم تا شكل بسته شود.

اين ابزار در 2 حالت Shape Layer (شكل لايه‌دار) و Path (مسير) قابل استفاده بوده كه از نوار Option ابزار قابل تنظيم است.

با استفاده از اين ابزار در حالت Shape Layer لايه جديدي در پانل لايه ايجاد مي‌شود كه شكلي متفاوت از بقيه لايه‌ها دارد و شامل 2 قسمت است. قسمت اول رنگ شكل ايجاد شده را نشان داده و قسمت دوم شكل ترسيم شده را به صورت ماسك برداري نمايش مي‌دهد. با 2 بار كليك روي قسمت مربوط به رنگ مي‌توانيم رنگ شكل ايجاد شده را عوض كنيم و به رنگ دلخواه خود درآوريم.

از موارد كاربرد اين ابزار مي‌توان ايجاد پس‌زمينه‌هاي منحني شكل در لبه يا اطراف پروژه را نام برد. يكي ديگر از كاربرد‌هاي اين ابزار ايجاد مسير دلخواه جهت تايپ متن است؛ يعني ابتدا با اين ابزار مسير دلخواه خود را ترسيم مي‌كنيم، سپس با انتخاب ابزار متن و كليك روي مسير ايجاد شده، با اين ابزار مي‌توانيم متن خود را روي آن قرار دهيم.

اين ابزار هم‌خانواده‌هاي ديگري نيز دارد كه در آينده درباره آنها صحبت خواهيم كرد.

 مجموعه گالري Blur
فيلتر Blur كه از مدت‌ها قبل جزو فيلترهاي اصلي فتوشاپ به شمار مي‌آمد، فيلتري است كه از آن براي محو كردن تصوير در حالت‌هاي مختلف استفاده مي‌شود. در نسخه اخير اين فيلتر با معرفي مجموعه سه عضوي جديدي به نام‌هاي Iris Field و Tilt Shift قدرتي فوق‌العاده براي ايجاد عمق ميدان در تصاوير و عكس‌ها ايجاد كرده است.
در هنر عكاسي با فوكوس كردن روي يك سوژه خاص و تار كردن اطراف آن مي‌توان به ايجاد عمق ميدان اقدام كرد كه البته اين كار علاوه بر نياز به مهارت عكاس در استفاده از تكنيك‌هاي عكاسي، نيازمند زمان كافي جهت تنظيم دوربين براي ثبت تصوير مناسب است. هرچند در همه حال اين زمان در اختيار عكاس قرار ندارد و براي ثبت لحظات بايد در عرض چند ثانيه دوربين تنظيم شده و عكس گرفته شود. اينجاست كه باز فتوشاپ به ميدان آمده و قدرت خود را براي ايجاد اين جلوه و عمق ميدان نشان مي‌دهد.
براي اعمال عمق ميدان در نسخه جديد با مجموعه Blur Gallery سه فيلتر به نام Iris Field وTilt Shift معرفي شد كه به صورت موضعي امكان اعمال چند حالت محو شدگي را روي تصوير فراهم مي‌آورد.
توسط اين فيلترها نتيجه روي پيكسل‌هاي تصوير اعمال شده و امكان بازگشت وجود نخواهد داشت. بنابر اين بهتر است قبل از استفاده از اين فيلترها با انتخاب بالاترين لايه در پانل لايه‌ها و فشار همزمان دكمه‌هاي Alt+Ctrl+Shift+E يك لايه جديد حاوي تمامي محتويات لايه‌هاي زيرين ايجاد و فيلترها را روي آن لايه تست كنيد.

Filed Blur
ساده‌ترين فيلتر در بين اين سه قابليت جديد، Filed Blur است. وقتي اين فيلتر روي تصوير اعمال مي‌شود، آيكوني دايره‌اي شكل روي تصوير ديده مي‌شود كه به كمك آن مي‌توانيم علاوه براين كه محل اعمال محو شدگي را تغيير مي‌دهيم (با كليك روي مركز آن و درگ به محل دلخواه) مي‌شود مقدار محوشدگي را تنظيم كنيم (با كليك روي دايره كناري و درگ به سمت بالا يا پايين). نكته جالب در اين فيلتر امكان اضافه كردن چند منبع محوشدگي و تغيير و تنظيم مقادير آنها به صورت دلخواه است كه نتيجه آن اعمال محوشدگي‌هاي متفاوت و در برخي موارد از بين بردن اثر محو شدگي در قسمت خاصي از تصوير است.
در پنجره تنظيمات فيلتر در سمت راست نام هر سه فيلتر ديده مي‌شود كه با كليك روي تيك مقابل نام هر فيلتر، فعال يا غيرفعال مي‌شود. براي تنظيم مقدار فيلتر از دكمه كشويي موجود در زير نام فيلتر نيز مي‌توانيم استفاده كنيم. با فشار دكمه M از صفحه كليد مي‌شود مسير اعمال منابع محوشدگي را به صورت تصوير سياه و سفيد درآورد كه در اين حالت رنگ سفيد به منزله اعمال محو به صورت كامل رنگ سياه به منزله وضوح كامل (اعمال نشدن محوشدگي) و رنگ‌هاي خاكستري با توجه به غلظت تيرگي با سفيدي درصدهاي متفاوتي از محو شدگي را اعمال مي‌كند.

Iris Blur
دومين عضو اين مجموعه امكان كنترل جامعي روي محدوده محو شده، اندازه، شدت و شكل آن فراهم مي‌آورد. با فراخواني آن علاوه بر نمايش آيكون دايره تنظيم مقدار و محل منبع محوشدگي دايره بزرگ‌تري در اطراف آن ديده مي‌شود كه به كمك آن مي‌توانيم شكل محدوده محوشدگي را بين حالت بيضي و مستطيل (با توجه به شكل تصوير) تغيير دهيم. به كمك چهار نقطه موجود در چهار ربع اين دايره شكل محدوده و به كمك لوزي روي ضلع دايره مي‌توانيم مقدار خم شدگي كناره‌هاي شكل و تبديل به مستطيل شدن آن را تنظيم كنيم. به كمك دايره‌هاي كوچك زرد رنگ داخل محدوده نيز مي‌توانيم لبه‌هاي اعمال محو شدگي را نرم‌تر يا تيزتر كنيم.

Tilt Shift
آخرين عضو اين مجموعه، محوشدگي را به صورت شيب اعمال مي‌كند. با استفاده از اين فيلتر مي‌توانيم حالت لنزهاي پرسپكتيو (تصوير محو در بالا و پايين و وضوح كامل در وسط تصوير) را شبيه سازي كنيم. اين فيلتر يك منبع محوشدگي همانند فيلتر‌هاي قبلي دارد كه امكان تنظيم مكان و مقدار فيلتر را فراهم مي‌آورد. علاوه بر آن دو خط ممتد در وسط و دو خط چين در بالا و پايين تصوير ظاهر شده و به كمك آنها مي‌توانيم محدوده شيب محوشدگي را تنظيم كنيم. به اين صورت كه محدوده بين خطوط ممتد كاملا واضح و محدوده بين خط ممتد و خط چين نيمه محو و محدوده بالا يا پايين خط چين كاملا محو ظاهر مي‌شود.

در سمت راست و پايين پنجره اعمال تنظيمات قسمتي قرار دارد كه به كمك آن مي‌توانيم حالت Bokeh را در تصويرمان شبيه‌سازي كنيم. با اين تكنيك عكاسي محدوده محو تصوير به نقاط محو نوراني تبديل و جلوه بسيار زيبايي ايجاد مي‌شود.
همزمان با استفاده از هر سه نوع فيلتر، با فشار دكمه H از صفحه كليد مي‌توانيم به صورت موقت علائم فيلترها را از روي تصوير ناپديد و نتيجه نهايي اعمال فيلتر روي تصوير را مشاهده كنيم. همان طور كه قبلا نيز گفته شد، با فشار دكمه M نيز محدوده‌هاي اعمال فيلتر نمايش داده مي‌شود.
در صورتي كه مي‌خواستيم بدون استفاده از اين ويژگي‌هاي جديد، در تصاوير عمق ميدان ايجاد كنيم بايد راه طولاني‌تري را طي مي‌كرديم تا به نتيجه مطلوب برسيم. به اين منظور بايد ابتدا لايه عكس خود را به حالت Smart Filter (از قسمت FilterConvert to Smart filter) تبديل كرده سپس فيلتر Gaussian Blur را به آن اعمال كنيم. در اين حالت، فيلتر اعمال شده به صورت ماسك روي لايه مورد نظر عمل كرده و با اصول ماسك لايه‌ها (استفاده از قلم مو ـ پاك كن به جاي ابزار‌هاي انتخاب) مي‌توانيم به ويرايش محدوده اعمال شده فيلتر مورد نظر بپردازيم و فيلتر را فقط در محدوده دلخواه تصوير خود اعمال كنيم. توجه داشته باشيد در حالت تنظيم دستي، اين عمل بسيار مشكل است.